Reinbouwgroep is als ontwikkelende bouwer ook thuis in de zorg. Wat is belangrijk bij de ontwikkeling van zorgvastgoed in deze tijd? We spraken hierover met André Phiferons. Hij was als interim directeur huisvesting en vastgoed bij Zorggroep Almere betrokken bij de ontwikkeling van het woonzorggebouw Leemwierde. Ook zette hij zich in voor diverse andere zorgvastgoedprojecten.

“Het werken voor maatschappelijke organisaties trekt mij het meeste. Dat geeft zingeving, je kunt echt iets betekenen voor kwetsbare mensen. Het gaat verder dan geld. Verder spreken de transparantie en legitimiteit van de besluitvorming bij maatschappelijke organisaties mij aan.” Door de jaren heen bouwde hij ervaring op met de ontwikkeling van zorgvastgoed. “In het verleden werkte ik voor diverse woningcorporaties en ben via diverse opdrachten bij het zorgvastgoed betrokken geraakt. Zo heb ik een reumakliniek opgezet en voor grote zorgorganisatie in Rotterdam gewerkt. Ik kwam tot de conclusie dat corporaties en zorgorganisaties eigenlijk deels dezelfde doelgroep hebben, de kwetsbare ouderen. Maar het vreemde is dat zodra iemand een zorgindicatie krijgt, dat hij of zij dan onder een ander regime valt. Mijn mening is dat wonen, zorg en welzijn een drie-eenheid vormen. Ze beïnvloeden elkaar en ze zijn allemaal belangrijk voor het persoonlijk welzijn. Dat iemand zich in zijn of haar woning thuis, veilig en geborgen voelt. Nog volop mee kan doen in de maatschappij en zorg krijgt als dat nodig is, is kwaliteit van leven.”

Almere
Na zijn opdracht in Rotterdam werd hij door Zorggroep Almere gevraagd om het vraagstuk van het zorgvastgoed op te pakken. “Almere is natuurlijk een jonge stad waar nog onvoldoende verpleeghuisplaatsen waren en uit een marktonderzoek bleek dat daar zeker behoefte aan was en nog meer zou komen. Ik legde contacten met ontwikkelaars, corporaties, de gemeente en andere belanghebbenden. Zo kwam ik ook in contact met de Alliantie, die ik kende vanuit de corporatiewereld. De Alliantie had een oud gezondheidscentrum Leemwierde in bezit, dat we samen met BFAS+ (nu: Studio Vinke)en Reinbouw hebben herontwikkeld tot een nieuwe woonzorglocatie. In dezelfde periode zijn ook  andere woonzorgeenheden gerealiseerd, zoals de woonzorgcentra Poortzicht en Flora.”

“Mijn mening is dat wonen, zorg en welzijn een drie-eenheid vormen.
Ze beïnvloeden elkaar en ze zijn allemaal belangrijk voor het persoonlijk welzijn. ”

Almere, Leemwierde

Wijk De Wierden in Almere Haven is groen, waterrijk, kleinschalig en dorps van sfeer. Een wijk waar je een leven lang wilt wonen. De Alliantie Ontwikkeling BV heeft daarom Leemwierde ontwikkeld. Reinbouw BV heeft het project opgeleverd in oktober 2023. Het project bestaat uit drie gebouwen: gebouw A met 15 sociale huurappartementen, gebouw B met 23 koopappartementen en gebouw C telt 60 woonzorgappartementen.

De zorgwoningen (gebouw C) zijn vooral bedoeld voor ouderen met een zorgindicatie. De toewijzing ervan gebeurt door Woonzorg Flevoland. Voor de zomer van 2024 wil Woonzorg Flevoland de nieuwe bewoners verwelkomen. Het idee is dat mensen hier zelfstandig blijven wonen in de eigen wijk met zorg in de nabijheid. Woonzorg Flevoland heeft grootse plannen voor toekomstbestendige ouderenzorg in de oudste wijk van Almere met Leemwierde als middelpunt. In het gebouw is straks ook dagbesteding. Hiervan kunnen ook mensen uit de wijk gebruik maken.

Het zorggebouw is uitgerust met 60 zorgappartementen en 6 huiskamers en salons. Deze huiskamers zijn allemaal gelegen aan een rolstoeltoegankelijke patio of dakterras. Op iedere verdieping zijn er twee ontmoetingsplekken ingericht in de vorm van belevingsnissen. Het zorggebouw is voorzien van een brancard- en beddenlift.

Opdrachtgever
De Alliantie Ontwikkeling B.V.

Architecten
BFAS+

Realisatie
Reinbouw B.V.

Altijd thuis
Bij het realiseren van zorgvastgoed hanteerde André het concept Altijd Thuis dat hij heeft ontwikkeld. Dat betekent dat iedereen die bij de zorgorganisatie woont, zich thuis moet kunnen voelen; veilig en vertrouwd. Door een fijne omgeving te bieden om te wonen en een dag laten hebben zoals hij of zij die wil doorbrengen. Zo zelfstandig als mogelijk. “Zelf heb ik ervaring met mijn moeder die dementie had. Zij woonde in een ‘traditioneel’ verpleeghuis. Dat was eigenlijk een ‘vreselijke’ plek. Het enige wat daar van haar was, waren de kleren in haar kast. Geen ‘thuis’. Ik geloof dat geborgenheid en zich thuis voelen goed is voor het welzijn en welbevinden van mensen. Het gaat om meer dan alleen het woongebouw. Het gaat ook om de omgeving, om beweging, eten en hobby’s. Echt om de kwaliteit van leven. De zorg is te gast bij mensen. Het woongebouw is van de bewoners, niet van de zorg. Dat is een andere manier van denken en werken.” Dat het werkt, hoorde André bijvoorbeeld van de fysiotherapeut van Woonzorgcentrum De Flora, dat hij ontwikkelde op het terrein van de Floriade. “Hij zei ‘mensen wandelen hier veel meer en ze zijn echt fitter en vitaler’.”

Fijne samenwerking
Bij de ontwikkeling van Leemwierde deelde André het concept van ‘Altijd thuis’ met de architect, de Alliantie en Klaas Roos van Reinbouw. “We werkten nauw samen. Natuurlijk was het programma van eisen van de Alliantie de basis. Vanuit de zorgorganisatie zijn er aanvullende eisen. Er is ook een bepaalde zorginfrastructuur nodig, zoals de brandmeldinstallatie, de alarmering en een tweede lift. Verder is er rekening te houden met bepaalde draaicirkels voor rolstoelen en rollators. We hebben in de voorbereiding alles goed en uitgebreid besproken. En dus wisten alle partijen waar ze aan toe waren en dan voorkom je teleurstellingen. Samenwerken doe je op inhoud , procedureel en op procesniveau. Procedureel heeft Reinbouw dat helemaal geperfectioneerd, al die stappen van schetsontwerp naar de uitvoering. Heel goed geregeld. Van belang is ook het proces, het relationele aspect, het creëren van een betrokkenheid en onderling vertrouwen in de samenwerking”. Alle partijen hadden invloed op de afspraken die gemaakt werden. “En de betrokkenheid  creëer je door een gezamenlijk uitgangspunt te hebben: het concept ‘Altijd thuis’. Dat vergroot de commitment met het eindresultaat. Het gaat erom wat je eigenlijk samen wilt gaan maken. Dat maakt dat je gaat zoeken naar oplossingen en met elkaar meedenkt. Dat heb ik ook gemerkt bij Reinbouw. Niet zomaar bouwen, maar echt meedenken. Om een voorbeeld te geven: Klaas belde dan dat ergens geen slot op de ramen getekend stond, maar hij vroeg zich af of het nodig was in verband met de lage borstwering. Dat helpt echt. Groot compliment voor Reinbouw dus. De intensiteit waarmee we de samenwerking zijn aangegaan, heeft grote meerwaarde.”

“De intensiteit waarmee we de samenwerking zijn aangegaan, heeft grote meerwaarde. ”

Meedenken
Ook Klaas Roos, Technisch Ontwikkelaar bij Reinbouw, ervaarde de samenwerking als prettig. “André was besluitvaardig en deelde zijn visie op het huisvesten van kwetsbare ouderen en het toepassen van die visie op het ontwerp van dit gebouw goed. Alle drie de partijen hadden natuurlijk hun eigen belangen en doelstellingen, maar we werkten prettig samen op basis van ieders deskundigheid en respect voor elkaars belangen en voor elkaar als persoon.” Klaas zegt trots: “Daarbij staat Reinbouw bekend om onze betrouwbaarheid, afspraak is bij ons echt afspraak.” Hij heeft jarenlange ervaring in het bouwen voor de zorg. “Het is bijzonder dat je meestal niet rechtstreeks contact hebt met de eindgebruikers, zoals dat bij koopwoningen wel het geval is, maar je speelt wel in op de (woon)wensen van toekomstige bewoners.” Reinbouw denkt graag over innovaties mee. Een opmerkelijke energie-oplossing waar Reinbouw in de aanloop van dit project mee kwam, is die van een ESCO-constructie. ESCO staat voor Energy Service Companies. Klaas licht dit toe: “Een bedrijf, in dit geval BAM Energy Systems, legt het energiesysteem aan en levert de energie. De klant leaset het systeem vervolgens en krijgt de tarieven die ‘niet meer dan anders’ zijn. Op die manier waren de investeringskosten flink lager.”

Verandering
In de zorg betekent de nieuwe manier van bouwen en een gebouw inrichten een grote verandering. Een woongebouw waar aandacht is voor de kwaliteit van leven voor de bewoner in plaats van een zorgverblijf.  “Voorheen ging het om intramurale verpleeghuisplekken voor een langere periode, maar door snelle maatschappelijke veranderingen moet je ook nadenken of er een andere aanwending van het gebouw mogelijk is.” André geeft een voorbeeld: “In een zorgverblijf is een ruimte voor de bedpanspoelers nodig. Ik ben toen in gesprek gegaan met de zorg. Is dit nog nodig als iedereen eigen sanitair heeft? Bleek dat zij het niet meer gebruikten als dat het geval was. Zo moet je over al die functies nadenken: waar eet je, waar vergader je, hoe zit het met medicijnen? Waar ga je dat allemaal doen? En ‘wie’ gaat het allemaal doen? In een intramuraal zorgverblijf neemt de zorg vrijwel alles over. De overgang met thuis wonen is heel groot, van een vertrouwde omgeving waar mantelzorgers een belangrijke rol  hadden, naar een verblijf waar ‘onbekenden’ alles overnemen. Daar moet je naar mijn idee ook anders naar kijken. Naasten hebben ook een rol. Erken en waardeer deze rol en laat iedereen meedenken hoe het anders kan. We gebruiken het gebouw met zijn allen, maak het bespreekbaar. En praat met mensen in plaats van over mensen. Het gaat om de kwaliteit van hun leven.”

André was ook betrokken bij het ontwikkelen van woonzorgcentrum De Flora op de Floriade. “Tijdens de Floriade hebben we op de begane grond een tentoonstelling ingericht over dementie om aandacht te vragen voor deze ziekte. Hiervoor richtten we een stichting op, Stichting Samenleven met dementie. Via via heb ik veel mensen gesproken en hebben we deze tentoonstelling van de grond gekregen. De tentoonstelling staat nu in de opslag, maar ik denk zeker dat die nog ergens getoond gaat worden.”